علاقه‌مندان به قهوه مراقب باشند که بیش از چهار فنجان در روز قهوه ننوشند، زیرا یکی از چندین نتیجه به دست‌آمده از دو مطالعه پروژه تحقیقاتی اینتراستروک (Interstroke) می‌‌گوید مصرف برخی نوشیدنی‌‌های گازدار، آبمیوه‌های غلیظ و قهوه با افزایش خطر سکته مغزی مرتبط است. با این حال، به نظر می‌رسد مصرف منظم چای و آب این خطر را کاهش می‌دهد.

محققان در پروژه تحقیقاتی اینتراستروک، داده‌های ۲۷ هزار و ۹۵۰ نفر با میانگین سنی ۶۱ سال را از ۲۷ کشور جمع‌آوری کردند. حدود نیمی از شرکت‌کنندگان هنگام ثبت داده‌های اولیه به‌تازگی اولین سکته مغزی را پشت سر گذاشته بودند. نیمی دیگر هرگز سکته نکرده بودند. 

از همه شرکت‌کنندگان خواسته شد اعلام کنند هر روز چند بار نوشیدنی‌هایی خاص مانند چای، آب، قهوه و غیره را مصرف می‌کنند. حجم «یک فنجان» به صورت استاندارد ۲۵۰ میلی‌لیتر یا هشت اونس مایع در نظر گرفته شد. 

به گزارش تکنولوژی نتورک، محققان پس از بررسی دقیق داده‌ها، مشاهده کردند که نوشیدنی‌های گازدار و قهوه (هنگامی که در حجم بالا مصرف شوند) با افزایش احتمال سکته مغزی ایسکمیک (عارضه ناشی از نرسیدن اکسیژن به مغز به دلیل لخته‌ خون در رگ یا تنگ شدن عروق) و سکته مغزی به دلیل پارگی رگ مرتبط بودند. مصرف زیاد آبمیوه‌های غلیظ هم با افزایش احتمال سکته مغزی به دلیل پارگی رگ مرتبط بودند، اما خطر سکته ایسکمیک را افزایش نمی‌داد.

نوشیدنی‌های گازدار (حاوی شکر یا شیرین‌کننده‌های مصنوعی) با ۲۲ درصد افزایش احتمال سکته مغزی مرتبط بودند و این خطر با مصرف دو نوشیدنی یا بیشتر در روز به میزان چشمگیری افزایش می‌یافت. این ارتباط در شرکت‌کنندگان اهل اروپای شرقی و مرکزی، خاورمیانه، آفریقا و آمریکای جنوبی قوی‌تر بود.

مصرف بیش از چهار فنجان قهوه در روز هم احتمال سکته مغزی را ۳۷ درصد افزایش داد. با این حال، برای مصرف‌های کمتر از این مقدار کافئین هیچ خطری مشاهده نشد.

آبمیوه‌های غلیظ با ۳۷ درصد افزایش احتمال سکته مغزی به دلیل پارگی رگ مرتبط بودند. مصرف دو نوشیدنی در روز این خطر را سه برابر کرد و به نظر می‌رسید که زنان بیشتر مستعد این خطر بودند.

نوشیدن هفت لیوان آب در روز فراموش نشود

نتایج نشان داد که عادت نوشیدن بیش از هفت لیوان آب در روز با کاهش احتمال سکته ناشی از لخته مرتبط است؛ این یافته در واقع تاییدی بر این فرضیه محققان است که افزایش خطر بروز سکته مغزی مرتبط با قهوه و سایر نوشیدنی‌ها تا حدی به دلیل کم‌آبی بدن است.

 اندرو اسمیت، پروفسور اپیدمیولوژی بالینی در دانشگاه گالوی و محقق ارشد این مطالعات، می‌گوید: «در همه نوشیدنی‌ها به نسبت‌های متفاوت آب وجود دارد. آب احتمالا با بهبود آبرسانی به بدن بر ترکیب خون تاثیر می‌گذارد. برای مثال، افرادی که دچار کم‌آبی‌اند، خونشان غلیظ‌‌تر است که احتمال تشکیل لخته را افزایش دهد و در نتیجه می‌تواند به سکته ایسکمیک منجر شود.»

مصرف زیاد کافئین، یعنی پنج فنجان یا بیشتر در طول روز، می‌تواند باعث کم‌آبی بدن شود و مشکلات دیگری مانند افزایش فشار خون را هم به دنبال داشته باشد. 

اسمیت می‌گوید که به بسیاری از این نوشیدنی‌ها در روند تولید یا زمان مصرف، شکر، شیرین‌کننده‌ یا مواد دیگری اضافه شود که مواد شیمیایی یا ترکیباتی فراتر از محتوای خود نوشیدنی را وارد بدن می‌کند. برای مثال، مصرف زیاد شکر ممکن است خطر ابتلا به دیابت یا مشکلات دیگر قلبی‌عروقی را افزایش دهد که می‌تواند بر احتمال سکته مغزی تاثیر بگذارد.

اسمیت و همکارانش همچنین مشاهده کردند که در تمام سطوح مصرف چای، خطر سکته ایسکمیک کاهش یافت‌ــ نوشیدن سه تا چهار فنجان چای سبز در روز با ۲۷ درصد کاهش احتمال سکته مرتبط بود‌ــ با این حال، فقط مصرف کم تا متوسط این نوشیدنی با کاهش احتمال سکته ناشی از پارگی رگ مرتبط بود. آن‌ها معتقدند که این فواید ممکن است تا حدی به دلیل وجود آنتی‌اکسیدان‌ها در چای باشد.

 اسمیت توضیح می‌دهد: «برخی نوشیدنی‌ها مانند چای و برخی از انواع قهوه‌ها آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی و مواد شیمیایی دارند که بر مراحل مختلف بروز یک بیماری از دلایل ابتدایی تا پیشرفت و ظهور علائم تاثیر می‌گذارند و احتمال سکته مغزی را کاهش می‌دهند.»

با این همه دوستداران چای انگلیسی باید بدانند که این تحقیق نشان داد کاهش احتمال سکته ناشی از نوشیدن چای در شرکت‌کنندگانی که به چایشان شیر اضافه می‌کردند، از بین می‌رفت. محققان معتقدند که افزودن شیر ممکن است مانع اثر مفید آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این نوشیدنی شود.